Regio’s en landen wereldwijd proberen koploper te zijn op een bepaald gebied van expertise of innovatie. Door voorop te lopen in de ontwikkeling van expertise en kennis, kan een ecosysteem zichzelf op de kaart zetten en een boost geven aan innovatief ondernemerschap. Ook in Nederland proberen we op vele verschillende gebieden uit te blinken. En door de ontwikkeling van vele initiatieven, 10+ innovatieve hubs en netwerken zijn we hierin vaak succesvol.
Wat gaat er goed en waar liggen nog kansen voor verbetering? Lees hieronder meer.
Ecosysteem in het klein
De afgelopen jaren zijn er in Nederland steeds meer science parken en kenniscampussen ontstaan: inmiddels zijn we minstens 39 campussen rijk¹, de een verder ontwikkeld dan de ander, maar allemaal met een specifieke focus op onderzoek, innovatie en kennisuitwisseling.
Deze campussen zelf kunnen gezien worden als een soort kleinschalige ecosystemen, die weer onderdeel uitmaken van de bredere regionale economie.
“Het is een dynamische mix van ingrediënten. Het gaat om het bouwen van effectieve, zichzelf versterkende netwerken. Het gaat om het vergroten van de aantrekkelijkheid van het campusterrein voor partijen van buiten. De buitenwereld laten zien wat er mogelijk is, hoe je samen groter kunt worden.” Het succes van deze campussen is niet alleen te danken aan de ‘hardware’ (gebouwen, voorzieningen en faciliteiten), maar juist ook aan de sociale dynamiek die ontstaat en de ‘knowledge spillovers’ die plaats kunnen vinden: de ‘software’. “Toevallige ontmoetingen spelen dan ook een grote rol in deze economische ecosystemen. Management van Campussen en Science Parks zal er alles aan moeten doen om die te faciliteren en stimuleren. Dat is niet eenvoudig en doe je er niet even bij naast de ‘hardware’”, zegt Bert-Jan. Buck Consultants geeft aan dat een ‘dedicated’ open-innovatie organisatie een belangrijke succesfactor is¹. Een organisatie die zich actief bezighoudt met samenwerkingsrelaties binnen en buiten de campus, kennisvalorisatie, kennistransfer, netwerkvorming, business development en acquisitie van bedrijven. Samenwerkingsverbanden Innovatie beperkt zich vandaag de dag niet meer tot Research & Development (R&D) binnen grote ondernemingen, legt Bert-Jan verder uit. “Tegenwoordig ontstaan innovaties vaker in horizontale, multidisciplinaire netwerken, kruisverbanden tussen verschillende bedrijven en instellingen in verschillende sectoren”. Dit uit zich ook in nieuwe samenwerkingsverbanden en clusters op bepaalde thema’s waarbinnen nieuwe kennis ontwikkeld wordt en verbindingen gelegd worden. Een voorbeeld is The Hague Security Delta (HSD), een cluster gericht op veiligheid.“Er is geen receptenboek voor het ontwikkelen van een succesvolle Campus”, zegt Bert-Jan Woertman, commercieel directeur Campus van de Technische Universiteit Eindhoven.
De partijen die een bepaalde expertise vertegenwoordigen dienen dan vaak ook als point of entry voor startups. Via het cluster kunnen zij makkelijker in contact komen met bedrijven en organisaties als potentiële samenwerkingspartners, investeerders, resellers, experts en met andere “facilitators” in het ecosysteem. Daarnaast spelen clusters zoals HSD ook een belangrijke rol in het verbinden van het Nederlandse ecosysteem met het buitenland. Dit gebeurt bijvoorbeeld via beurzen en buitenlandse missies. “Hierbij werken we nauw samen met ons uitgebreide internationale (kennis) netwerk, waaronder InnovationQuarter en RVO. Dit biedt startups en innovatief MKB internationale marktpenetratie mogelijkheden”, aldus Joris. Nederland wereldwijd op de kaart zetten De innovatiehubs in Nederland zijn op nationaal niveau verbonden binnen StartupDelta. Hierdoor is het Nederlandse ecosysteem inzichtelijker geworden en aangesloten op de rest van de wereld. Kennis en ervaring uit het bedrijfsleven en internationale netwerken is beschikbaar voor startups. Mede hierdoor kunnen meer startups zich in versneld tempo ontwikkelen tot snelle groeiers. “Geen enkel bedrijf kan een goed functionerend startup-ecosysteem verslaan” aldus Chris Anderson², topondernemer van 3D Robotics & schrijver van The Long Tail. Met StartupDelta hebben we belangrijke stappen vooruit gezet.“Door de inhoudelijke focus binnen het cluster weten wij hoe de markt, innovatie, funding en talentontwikkeling in dit domein er voor staat”, zegt Joris den Bruinen, adjunct-directeur HSD. “Hierdoor kunnen security startups geholpen worden met toegang tot kennis, innovatie, markt, talent, en kapitaal”.
Bron: StartupDelta
“Er is een basis (van vertrouwen) voor deze samenwerking. We weten elkaar steeds beter te vinden. Er is daarnaast in de breedte veel aanbod aan initiatieven”, zegt Joris den Bruinen.
“Als StartupDelta hebben we het gezamenlijke doel om Nederland wereldwijd op de kaart te zetten als centrum voor technologische ontwikkeling en innovatie”, aldus Bert-Jan. “Door slim samen te werken en kennis en netwerken te delen hebben we nu internationaal meer impact”. Dat zie je terug in de impact van Nederlandse startups op bijvoorbeeld de afgelopen CES en ook vorig jaar op de Hannover Messe.
Stimuleren, faciliteren, waarderen
“Ik denk dat er nog veel meer kan. Het potentieel is enorm. Nederlandse universiteiten en hogescholen zijn wereldtop. De kennis die daar wordt ontwikkeld zou nog meer vertaald kunnen worden in bedrijvigheid. Aan nieuwe technologieën en ideeën is vaak geen gebrek, maar ondernemerschap zou nog meer moeten worden gestimuleerd, gefaciliteerd en gewaardeerd.” – Bert-Jan Woertman.
De vele initiatieven in Nederland leveren resultaat op. Maar het grote aanbod van initiatieven kan soms overweldigend zijn, zeker voor startups. Het is van buitenaf moeilijk in te schatten waar je als startup welke expertise kan vinden.
“Een MKB en vooral een startup heeft focus nodig en snelheid om tractie te kunnen maken. Door het grote aanbod van initiatieven kan het moeilijk zijn om te bepalen waar aan mee te doen”, legt Joris uit. Het diagram is een eerste poging om de zichtbaarheid te vergroten.
Daarnaast kunnen regio’s en hubs nog beter van elkaar leren. De onafhankelijke expertise en kwaliteit van de regio’s en campussen is over het algemeen hoog, maar er liggen belangrijke kansen in het uitwisselen van lessons learnt tussen de clusters en ecosystemen, en versterking op nationaal niveau. Dit onderwerp staat dan ook zeker centraal tijdens de StartupDelta Summit.
Heb je suggesties of input? We horen graag van je! Laat een reactie achter of stuur een mailtje naar denise@halbekoenraads.nl. Voor meer informatie: www.halbekoenraads.com
Bronnen
- Buck Consultants (2014). Inventarisatie en analyse campussen 2014. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/02/23/actualisatie-campussen-onderzoek-buck-consultants-international
- The Future of High Tech: De kracht van een sterk startup-ecosysteem. https://www.utwente.nl/nieuws/!/2016/5/40307/the-future-of-high-tech-de-kracht-van-een-sterk-startup-ecosysteem